Adana 6. Sulh Ceza Hakimliği Cumhuriyet Başsavcılığı, Bilişim Suçları Bürosu’nun talebi üzerine çocukların istismarına neden olacak içerikler barındırdığı gerekçesiyle Roblox adlı dijital platforma erişim engeli kararı aldı.
15 milyona yakın kullanıcısı bulunan ve çocuklar arasında popüler olan Roblox’un kapatılmasının ardından, pek çok evde anne babalar ‘nasıl yanıtlayacaklarını bilemedikleri’ tepkilerle karşılaştı.
Hürriyet'ten Beyazıt Şenbük'ün haberine göre; Sosyal medyaya düşen videolarda pek çok miniğin ‘Roblox açılmıyor’ diyerek ağladığı, ailelerin ise ‘Çocuk durmuyor, Roblox’u açın’ paylaşımları yaptığı görüldü. Uzmanlar Roblox’a erişim engeli sonrası evlerdeki krizin nasıl aşılabileceğini şöyle anlattı...
‘BAKICIMIZI KAYBETTİK’ DEMEYİN
Irmak Kerimoğlu (Uzman Gelişim Psikoloğu): Roblox’un, içerdiği tehlikeler gereği savunulacak bir yanı yok. İstemediğimiz içerikleri, korku ve şiddet unsurlarını barındıran bir oyun platformu. Kapatılma sebebi olarak da çocuk istismarı görünüyor. Bu tarz platformlar bu tip tehlikelere açıktır. Buralara güncellemelerle olumsuz içerikler eklenebiliyor.
ASIL GÖREV AİLELERDE
Çözüm, bu içeriklerin devlet tarafından kontrol altına alınması ve denetlemesi. Ama asıl çözüm ailede. Kapatma kararı sonrasında ağlayan çocukların sorunu ‘bir oyuna ulaşamamak’ değil. Burada ‘ekran bağımlılığı’ tanısından bahsetmeliyiz. Ağlayan çocuğun ekran karşısında kontrolsüz olarak ne kadar vakit geçirdiğine bakmak lazım. Ekran bağımlılığı bir oyun üzerinden kuruluyor olabilir ama bir oyun üzerinden devam etmez.
BU BİR BAĞIMLILIK
Roblox’a erişim engeli getirildikten sonra çocuğunun aşırı tepkisiyle karşılaşan ailelerin öncelikle kendilerine dönüp; ‘Benim çocuğum bir oyun platformunun arkasından neden mahrum kalma belirtileri gösteriyor’ sorusunu sormaları lazım. Bir bağımlılıktan bahsediyoruz ve çuvaldızı kendimize batırmamız gerekiyor. Roblox’un kapatılmasını bazı anne babalar, ‘bakıcımızı kaybettik’ diye yorumluyorsa burada bir hata var.
Gördüğümüz ağlama krizleri, ‘oyuncağı elinden alınmış çocuk’ tepkilerinden daha şiddetli. Yaz tatilinde Roblox’ta 4-5 saat vakit geçiren, ciddi bağımlılık geliştirmiş çocukların ebeveynleri bu erişim engelini bir fırsat olarak değerlendirmeli. Çocuğa alternatifler yaratmak, farklı seçenekler sunmak gerekiyor. Oyun kurmaları öğretilmeli.
ÇOCUKLARA YASAĞI NASIL ANLATMALI
Irmak Kerimoğlu, erişim engelinin çocuklara uygun bir dille anlatılması gerektiğini söylüyor: “Çocuklara durum şöyle anlatılmalı; ‘Roblox’taki sakıncalı bazı içerikleri uzmanlar takip ediyor. Yaşınız küçük olduğu için belki siz bunu henüz fark edemiyorsunuz ama onlar bunları görüyorlar. Bu nedenle de düzeltilmesi için bir uyarı yapıldı.
Bu nedenle de düzeltilmesi için bir uyarı yapıldı. Eğer zararlı içerikler kaldırılırsa belki tekrar açılabilir. Ama kaldırılmazsa bu oyun tamamen de kapanabilir.’ Yani çocuklara alınan bu kararın onlar için ‘yararlı’ olduğu anlatılmalı.”
YASAĞIN GEREKÇELERİ
Sabah'ın haberine göre; İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada, Adana 6. Sulh Ceza Hakimliği kararıyla Roblox’a getirilen erişim engelinin nedenleri şöyle sıralandı:
- Çocukların istismarına neden olan cinsel içerikli paylaşımlar yapılması, - Eşcinselliği özendirici sanal partiler düzenlenmesi, - Bunlara teşvik amaçlı çocukların katılımını sağlamak amacıyla “robux” isimli oyun parasının bot hesaplar tarafından dağıtılması, - İçeriklerin denetlenmesinin mümkün olmaması.
OYUNLARDA PEDOFİLİ TEHLİKESİ
Orhan Toker (Dijital Danışman): Roblox aslında mantığı güzel bir oyun. Çocuklar kendi hayal güçleri doğrultusunda tasarladıkları sanal evrende vakit geçiriyorlar. İçine uçan bir gemi, yüzen bir uçak koyabiliyor, arkadaşları onun tasarımına bir şeyler ekliyor. Becerikliyse kendi oyununu yaratabiliyor.
Altında yatan fikir, zihinsel gelişimleri için olumlu görünüyordu. Fakat zehir saçan bir işletmenin faaliyetleri nasıl durduruluyorsa bu oyun da çocuklara zehir saçan unsurlar içermeye başlaması sonucu kapatıldı. Bu oyunda ‘pedofiller’ var. Çocukları sanal gece partilerine çağırıyorlar, para isteyip vermezse evine gelmekle korkutuyorlar. Çocuklar da bunu yaşıtlarıyla oyun sanıyor. Avrupa’da Roblox üzerinden pedofili suçu işleyen 9 kişi tutuklandı. Bu oyunda çocuğu kendisine bağımlı yapacak çok unsur var, alınan kararı doğru buluyorum.
AİLELER ŞİKÂYETÇİ
Roblox'ta oyun odalarında çocukların eşcinselliğe özendirildiği sanal partilerin yapılması, pedofili tuzağına düşürülen çocukların farkında olmadan istismar edilmesi uzun süredir tartışılıyordu.
Dünya çapındaki LGBT lobisinin, eşcinselliği normalleştirme çalışmalarında oyun platformunu kullandığına dair iddialar da erişim engelinin getirilmesinin bir nedeni oldu.
Oyun platformunda kimliksizleştirme, cinsiyetsizleştirme ve LGBT propagandası ise aileler tarafından da şikâyet konusu olmuştu.
KARARDAN MEMNUNLAR
Engelleme sonrasında bazıları engellemeye karşı bir tavır alırken çocuk ve oyun dünyasını bilen uzmanlar erişim engeline destek verdi. Psikiyatr Veysi Çeri yaptığı açıklamada "Bir çocuk psikiyatristi olarak Roblox oyun platformunun yasaklanmasını çok yerinde bir adım olarak gördüğümü belirtmek ve bu yasağın alınmasında etkili olan herkesi tebrik etmek istiyorum. Darısı TikTok'un başına" ifadelerini kullandı.
Youtube'da yüz binlerce takipçisi bulunan ve çektiği oyun videolarında Sertaç Abi ismiyle tanınan Sertaç Güngör, erişim engeli kararına destek verdi.
ROBLOX NEDİR ?
Roblox, Roblox Corporation tarafından geliştirilen bir çevrimiçi deneyim platformu ve deneyim oluşturma sitemi olarak adlandırılıyor. Roblox, oyun platformu olarak biliniyor ve 16 yaş altı çocukların çoğunlukta olduğu bir kitlesi mevcut.
Dünyada ve Türkiye'de milyonlarca kullanıcısı bulunan ve çocukların da kolayca erişim sağladığı dijital temelli bazı oyun platformları, cinsel saldırı, istismar ve özel hayatın gizliliğinin ihlali gibi birçok riski de barındırıyor.
Oyun platformu Roblox'un erişime engellenmesi kararı, dijital oyunlardaki mahremiyet risklerini yeniden gündeme getirdi. Çocukların ve gençlerin yoğun ilgi gösterdiği bu platformlar, kişisel verilerin korunması noktasında da ciddi açıklar barındırıyor.
AÇIKLAMA GELDİ
Roblox'tan yapılan açıklamada "Roblox'un şu anda Türkiye'de kullanılamadığının farkındayız ve bunun nedenini öğrenmek ve mümkün olan en kısa sürede tekrar çevrimiçi olduğumuzdan emin olmak için ilgili makamlarla iletişime geçtik" ifadeleri kullanıldı. ABD merkezli Roblox son zamanlarda dünyanın en popüler çocuk oyunlarından biri haline geldi. Özellikle çocukların yoğun şekilde vakit geçirdiği bir uygulama oldu.
